به نقل از «ایران آنلاین»

جایزه شایستگی برای ۲۰۰ سال سکونت

تاریخ انتشار: ۲۳ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۰۷۰۲۲

روزنامه ایران: خانه‌هایی که می‌توانند با گذشت سال‌ها جایزه حفاظت از میراث فرهنگی آسیا و اقیانوسیه را بگیرند. این جایزه با عنوان جایزه لیاقت و شایستگی (Award of Merit) در مراسمی در کشور تایلند به دلیل مرمت و احیای خانه شهید محمد صدوقی سومین شهید مهراب، به این خانه دوره قاجار اهدا شد.
یزد به‌ دلیل اقلیم خاص، معماری خاصی دارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بناها و بافت شهر یزد درهم تنیده و رمزآلود هستند. آب‌انبارها با دیواره‌های بلند و خشتی، طاق‌ها، حوض‌های وسط حیاط با درختان زیبا برای فرار از گرمای سوزان کویر و باد، بادگیرها، تابستان‌نشین و زمستان‌نشین، سرداب و کوچه‌های پیچ در پیچ و باریک از شاخصه‌های این سبک از معماری است. به طور کلی تمام اجزای خانه‌های قدیمی براساس اقلیم و تابع شرایط آب‌وهوایی این منطقه شکل گرفته‌اند.
اگر چه امروز زندگی در این خانه‌ها، دیگر کمتر به چشم می‌آید، اما دست روزگار این خانه‌ها را با کاربری‌های جدیدی در اختیار کسانی قرار داده است که عده‌ای برای کسب لذت یک شب اقامت و زندگی در آنها، رنج سفر از مسافت‌های بعضاً بسیار طولانی را برای رسیدن به این خطه به جان می‌خرند.
در دهه اخیر و با حمایت‌های میراث فرهنگی و فعالیت بخش خصوصی، این خانه‌های زیبا و بزرگ بعد از مرمت و ساماندهی مناسب کاربری‌های مختلف یافته‌اند و پذیرای خیل زیادی از گردشگران داخلی و خارجی هستند.

بنای فاخر یزدی

خانه‌های قاجاری در بافت تاریخی یزد زیاد است، اما تعداد معدودی از آنها در دسته خانه‌های فاخر قرار می‌گیرند. خانه‌های فاخر قاجاری یزد عموماً متعلق به تجار و بازاریان یزد بوده است. در میان این خانه‌ها، خانه شهید صدوقی در نزدیکی میدان امیرچخماق، یکی از باارزش‌ترین آنها است. خانه‌ای که گفته می‌شود به لحاظ سیاسی و اجتماعی سه دوره مختلف را تجربه کرده است. دوره قاجاریه، قبل از انقلاب و بعد از انقلاب.
خانه شهید صدوقی یزد یکی از پروژه‌های مرمتی شهر یزد بود که مالکیت اولیه آن در دوره قاجار و در سال 1220 به‌ گفته دکتر مهدی صادق‌احمدی، متعلق به یک بازرگان قفقازی و از خانواده ترک بوده که فرزندان این شخص، بعد از آن به نام شریف یزدی معروف شده‌اند. از دهه چهل شمسی شهید صدوقی در این خانه ساکن می‌شود. بعد از شهادت شهید صدوقی، نوه او که همنام شهید صدوقی است عهده‌دار و میراث‌دار مالکیت این خانه می‌شود. این خانه امروزه علاوه بر تداوم فعالیت‌های مذهبی، سیاسی و اجتماعی، محلی برای برگزاری رویدادهای فرهنگی و پرداختن به هنر و فرهنگ در یزد به حساب می‌آید.
این خانه تاریخی که برنده جایزه شایستگی مشارکت مردمی در حفظ میراث جهانی یونسکو در محدوده بافت ثبت جهانی‌شده یزد در مجاورت دانشکده هنر و معماری دانشگاه یزد شده در محله گلچینان یزد واقع است. در دوره قاجار که دوره رونق تجاری یزد بوده است، در این محله گروهی از تجار مهاجر از نقاط مختلف ایران ساکن شدند.
خانه شهید صدوقی در سال 1382 به‌عنوان خانه تاریخی دوره قاجار در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. مطالعه و تهیه طرح مرمت و احیای این بنای فاخر از سال 1394 آغاز و عملیات اجرای مرمت آن مطابق با اصول مرمت بناهای تاریخی تا سال 1397 به‌ طول انجامید. این پروژه محصول یک کار تیمی از متخصصان بومی استان یزد بوده است. مطالعه، طراحی و نظارت مرمت و احیای این پروژه برعهده گروه مرمت شرکت مهندسان مشاور هنرسرای معماری یزد بوده است. مجری مرمت بنا، استاد معمار حسین کمالی‌اردکانی از اساتید معماری سنتی یزد و مجری مرمت و احیای تزئینات این بنا، دکتر فائزه اصفهانی‌پور هنزایی بوده‌اند.

خانه‌ای قاجاری با معماری اصیل ایرانی

مدیر پروژه مرمت و احیای این بنا با اشاره به اصالت تاریخی خانه و سابقه فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی خانه صدوقی به «ایران» می‌گوید این خانه علاوه بر محل سکونت مالک، محل برگزاری روضه‌ها و عزاداری‌ها بوده و تجلی مذهبی در عناصر معماری و تزیینی خانه بخصوص پس از مرمت مشهود است. ترکیب مجموعه نمادهای مذهبی، متنوع و اصیل در این بنا در بناهای دیگر یزد دیده نمی‌شود و همین ویژگی این بنا را متمایز کرده است.
صادق‌احمدی ادامه می‌دهد علاوه بر برگزاری روضه‌های هفتگی و سالیانه در دهه‌های محرم، ایام فاطمیه و مناسبت‌های مذهبی دیگر مورد توجه مردم بوده است و هنوز هم با گذشت سال‌ها، مراسم روضه‌خوانی همچنان در این خانه برپا می‌شود و در ایام ماه محرم نیز هیأت‌‌های عزاداری محلات مختلف یزد حضور مستمر و پرشوری در آنجا دارند.
جایزه جهانی سالانه حفاظت از میراث فرهنگی یونسکو (آسیا-اقیانوسیه) جایزه‌ای است که در حوزه حفاظت و مرمت به بناهای تاریخی که کمابیش 10 سال از افتتاح آنها (بعد از مرمت) گذشته باشد تعلق می‌گیرد. 

انتهای پیام/

mdi-penنیلوفر منصوریخبرنگار

منبع: ایران آنلاین

کلیدواژه: یزد بوده مرمت و احیای خانه ها دوره قاجار شهید صدوقی خانه شهید

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۰۷۰۲۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

خانه موزه‌ای در تهران که نماد عقل و عشق است

عصا، عبا، سجاده و کتابخانه کنار هم هستند سجاده بعد از 45 سال همچنان باز است و منتظر است روزی استاد برگردد تا عاشقانه‌ترین نمازها را تجربه کند. کتابخانه استاد همچنان پر از کتاب است. چه ترکیب قشنگی از عقل و عشق، کتاب و تفکر، تهجد و عشق.

به گزارش ایسنا، در حیاط خانه مرسدس بنز  ۲۳۰S  سبز رنگ مدل ۱۹۶۶ شهید مطهری در سایه کاج بلند خیابان  شهید کلاهدوز پشت دیوار آجری به خواب عمیق فرو رفته است. این ماشین از ادریبهشت 1358 دیگر روشن نشده است. شاید باور نکنید ماشین‌ها و همه اشیا می‌توانند مانند همه انسان‌ها داستانی داشته باشند که شاید قلمی بخواهد روایتشان کند. یک ماشین می‌توانند در دل حوادث تاریخی نقش آفرینی کند و همان مدل ماشین می‌تواند آروزهای یک خانواده را به دره ببرد. ماشین بنزی که در حیاط خیابان شریعتی، خیابان کلاهدوز (دولت)، نبش کوچه صدرا به خواب طولانی رفته است ماشین بنزی است که در زمره نخستین تولیدات S  کلاس مرسدس ‌است. آن شهید این خودرو را هفت سال قبل از شهادتش در تاریخ ۲/۳/۱۳۵۱ از شخصی به نام آقای ابراهیم زین العابدینی ساکن یوسف آباد تهران خریداری کرده است. 

البته از این ماشین روایت جالب و درس آموزی هم وجود دارد که نشان دهنده سبک زندگی استاد است. نخستین روایت برمی‌گردد به آستانه پیروزی انقلاب در سال 1357 که شهید مطهری برای سخنرانی قصد داشت به دانشگاه تهران برود این ماشین، همان ماشینی است در خاطرات شهید مطهری آمده است و به نوعی نشان دهنده سبک زندگی استاد است. آن‌روزها برعکس امروز، دانشجویان به  ساده زیستی افراطی تمایل داشتند و حسایست آنان نسبت به روحانیون بیشتر از دیگران بود.

علامه مطهری به همراه علی مطهری و عی لاریجانی با ماشین بنز استاد، ایشان را به دانشگاه صنعتی شریف بردند. این در حالی بود برخی اعتراض‌ها نسبت به اینکه چرا استاد مطهری ماشین بنز دارد شنیده می‌شد. دم در دانشگاه که رسیدند، یکی از افراد همراه، به ایشان پیشنهاد کرده بودند که از ماشین پیاده شوند و بقیه راه را پیاده بروند. تا یک موقع ماشین ایشان را نبینند که جوّی علیه ایشان درست شود. علامه با این پیشنهاد مخالفت کردند بلکه خواستند با ماشین تا جلوی در سالن بروند. تا تظاهر به ریا نشود و همانگونه  هست جلوه کند.

همانطور که روایت ماشین از ذهنم گذشت ماشین را رها می‌کنم تا خواب دیرین 45 ساله‌اش آشفته نشود. از سنگ‌فرش حیاط وارد خانه‌ای می‌شوم که در سکوت بهاری آفتاب نیمروزی خاطراتش را مرور می‌کند.

این خانه روزگاری محل رفت و آمد چهره‌های نام آشنایی بودند که در اوراق تاریخ نام بلندی دارند. بزرگانی مانند رهبر معظم انقلاب، آیت‌الله طالقانی، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، دکتر علی شریعتی و بسیاری از روحانیون و شخصیت‌های دیگر.

خانه در دو طبقه بنا شده است که در طبقه اول دست‌نوشته‌ها و وسایل شخصی شهید مطهری و در طبقه دوم کتاب‌های آن شهید به نمایش درآمده است.  طبقه پایین شامل یک حال و پذیرایی بزرگ است که پس از بازسازی حالت نگارخانه گرفته است. نشان از خانه روحانی ندارد. اما برای اینکه زندگی استاد با تصاویر و وسایل به تصویر کشیده شود چاره‌ای به بازسازی نبود. عکس‌هایی که از استاد در خانه و موزه نصب شده است بیش از دیگر عکس‌های استاد، عکس علامه طباطبایی و حضرت امام چشم‌نوازی می‌کند.

به گفته علی مطهری بسیاری از کتاب شهید مطهری در طبقه دوم نوشته شده است. کتاب‌های «نظام حقوق زن در اسلام»، «مساله حجاب»، «علل گرایش به مادی‌گری» و «امدادهای غیبی در زندگی بشر» جزو این آثار است. طبقه دوم شامل راهرویی است که به دو اتاق منحصر می‌شود اتاق مطالعه پنجره بزرگ رو به خیابان و پشت به خیابان دارد. نور به راحتی به خانه روشنی می‌بخشد. در گوشه اتاق تخت با روکش قدیمی می‌توان دید که بازدیدکنندگان را یاد خانه هر پدربزرگ و مادربزرگ می‌اندازد. عصا، عبا، سجاده و کتابخانه کنار هم هستند سجاده بعد از 45 سال همچنان باز است و منتظر است روزی استاد برگردد تا عاشقانه‌ترین نمازها را تجربه کند. کتابخانه استاد همچنان پر از کتاب است. از تفسیر کبیر قرآن گرفته تا مجموعه رسایل فلسفی ملاصدرا. چه ترکیب قشنگی از عقل و عشق، کتاب و تفکر، تهجد و عشق. خدایا به ینگونه معرفت‌ها برکت عطا کن. استاد جمع عقل و عشق بود. این عشق زمین و الهی نداشت و به صورت توامان بود. یادی از گفت‌گوی که همسر استاد با یکی از خبرنگاران کرده است می افتم که در این گفت‌وگو گفته است. به من همیشه احترام می گذاشتند.یادم می آید یکبار به اصفهان رفته بودم وقتی برگشتم نیمه‌های شب بود. ایشان بیدار مانده بود تا از من استقبال کند. میوه و چای آماده کرده بود و ناراحت بود که چرا بچه‌ها بیدار نمانده اند تا از مادرشان استقبال کنند. بسیار مهربان بودند و احترام می گذاشتند. در مدت 26 سالی که با ایشان زندگی کردم همیشه با یک حالت تواضع و آرامش با من رفتار می کردند. یادم نمی‌آید که از ایشان هیچ گاه رنجی دیده باشم. بسیار با گذشت و مهربان بودند و به راحتی من و بچه‌ها اهمیت می دادند..

با خود می‌پرسم مگر مرد خدا می‌تواند چیزی غیر از این باشد نگفته‌اند مردان خدا شیران روز و پارسیان شب‌اند. یکی از دوستان شهید مطهری درباره ایشان می‌گوید: از ویژگی‌های آن مرحوم، تقید و علاقه فراوان ایشان بود به ذکر و دعا و بیداری شب. به یاد دارم که در همان اوایل آشنایی ما با یکدیگر، او به نماز شب مقید بود و مرا نیز بدان امر می کرد و من به بهانه اینکه آب حوض مدرسه شور و کثیف و برای چشمانم مضرّ است از آن شانه خالی می‌کردم، تا اینکه شبی در خواب دیدم که در خواب هستم و مردی مرا بیدار کرد و گفت: من «عثمان بن حنیف» نماینده حضرت امیرالمؤمین علی علیه السلام می باشم، آن حضرت به تو دستور داده اند به پاخیز و نماز شب به پادار و این نامه را نیز آن حضرت برای تو فرستاده اند.

در آن نامه با آن حجم کوچکی که داشت با خط سبز روشن نوشته شده بود: «هذه برائة لک من النّار»؛ این برای تو وسیله رهایی از آتش دوزخ است. من در عالم خواب با توجه به فاصله زمانی دوران حضرت علی علیه السلام با زمان ما، متحیر نشسته بودم که در همان حالت تحیر، مرحوم آیت اللّه مطهری مرا از خواب بیدار کرد و در حالی که ظرف آبی در دست داشت گفت: این آب را از رودخانه تهیه کرده ام، برخیز و نماز شب بخوان و بهانه مجوی.

ایوان دلگشا خانه دلبری می‌کند و مشرف به حیاط و درخت کاج است که پرندگان گوناگون را میزبانی می‌کند و شاید پس از اندیشه‌ای طولانی و فلسفی ویا غم روزگار خوردن در ایوان مشرف به درخت کاج گیر و سنگفرش و هوای تازه نعمتی باشد.

اما این مرد عشق و عقل در شامگاه ۱۱ اردیبهشت ۱۳۵۸ و پس از خروج از خانۀ دکتر یدالله سحابی، توسط محمد علی بصیری عضو گروه فرقان از فاصله حدود دو متری با سلاح رولور به شهادت رسید. تا مصداق این آیه سوره آل عمران شود که خداوند درباره شهدا می‌فرماید؟ وَلاَتَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْوَ َتَا بَلْ أَحْیَآءٌ عِندَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُون ای پیامبر! هرگز گمان مبر کسانی که در راه خدا کشته شدند، مردگانند! بلکه آنان زنده‌اند و نزد پروردگارشان روزی داده می‌شوند.

انتهای پیام